5A - Verwerkingsopdracht Verlichting

Verwerkingsopdracht Verlichting

Opdracht filosofie: Schrijf een beschouwing over de idealen van de Verlichting en over de vraag of die volgens jou nog steeds geldig zijn. Gebruik ongeveer 500 woorden.

Vóór de verlichting werd alles wat een autoriteit vertelde zomaar aangenomen door het volk, en was je als persoon afhankelijk van je geloof of de koning.
Tijdens de verlichting waren belangrijke filosofen zoals Descartes en Spinoza van mening dat men meer zelf moest gaan denken. Als mens heb je je eigen meningen, gedachtes, en ben je autonoom. Je hoeft dus niet persé aan te nemen wat bijvoorbeeld de kerk je vertelt, maar je kan zelf onderzoeken, kijken, leren, en je eigen mening vormen.

Descartes was dus voor de zelfontplooiing en het volgen van je eigen verstand. Hij was hier echter nogal extreem in. Volgens hem kon je werkelijk niks zomaar aannemen, omdat alle uitspraken op eerder vergaarde kennis is gebaseerd. Maar hoe weet je zeker dat die eerder vergaarde kennis wel klopt? Wat als deze niet klopt, en men dus steeds maar door gaat redeneren op deze foute kennis? Op deze manier kwam hij erachter dat hij niks meer zeker kon weten en aan alles getwijfeld moest worden. Daarom wilde hij stellingen, axioma’s, vormen die absoluut waar waren en waaraan niet getwijfeld konden worden. Zo kwam hij bij zijn eerste en erg beroemde axioma: Ik denk dus ik ben.

Je eigen twijfel, en hiermee dus je gedachten en verstand, is het enige wat zeker is. Descartes concludeerde hieruit dat je verstand het enige was waar je volledig op kon vertrouwen. Door deze denkwijze wordt hij door sommigen ook wel de grondlegger van de Verlichting genoemd.

Spinoza heeft zijn filosofie voortgebouwd op die van Descartes. Hij was minder extreem in zijn ideeën, maar vond ons verstand nog steeds het belangrijkste wat we hebben.
Spinoza is op politiek gebied een grote invloed geweest. Hij streed bijvoorbeeld voor vrijheid van meningsuiting en godsdienst vrijheid, iets was nog niemand eerder had durven doen. Hij vond dat elk mens uniek was, met eigen gedachten en ideeën. Volgens hem had elk mens het recht om zichzelf te ontplooien, en om zijn eigen gedachten en ideeën te delen met de wereld. Dit werd voor de verlichting juist ontzettend afgekeurd, omdat er maar één waarheid werd gehandhaafd. Meestal die van het geloof. Door deze radicale manier van denken heeft ook Spinoza dus voor een verandering van de denkwijze van vele gezorgd.

Naar mijn mening zijn de algemene ideeën van de twee genoemde filosofen nog steeds erg belangrijk. Iedereen moet de kans krijgen naar zijn eigen verstand te luisteren, en genoeg informatie kunnen verzamelen om zijn eigen mening te kunnen vormen.

De radicale twijfel van Descartes klinkt misschien erg extreem, maar toch zie ik er het goede van in. Natuurlijk kunnen wij niet aan letterlijk elke uitspraak twijfelen, en niks aannemen voordat we het tot op de bodem hebben uitgezocht. Dit is in het dagelijks leven onmogelijk. Maar toch vind ik het een interessante filosofie die je naar mijn mening altijd in je achterhoofd moet houden. Soms laat men zich te veel vertellen wat ze moeten doen, geloven, en denken.
Voor mij is het belangrijk dat men altijd naar zijn eigen verstand blijft luisteren, en geen slaaf wordt van de maatschappij.

Al met al denk ik dat de ideeën die Descartes, Spinoza, en natuurlijk een aantal andere verlichtingsfilosofen hadden een goede invloed hebben gehad op onze maatschappij nu, en dat de ideeën die ze toen hadden nog steeds gelden. Ze klinken nu misschien logisch, maar ik denk dat we ons moeten beseffen dat we deze vrijheden hebben in Nederland, en ze zo nu en dan wat meer kunnen benutten.